Antwoorden op vragen gesteld tijdens de informatieavond van 18 februari 2021

Uitnodigingen voor informatieavonden zijn huis aan huis verspreid binnen het gebied dat begrensd wordt door de Parallelweg West, Zeedijk, Busterweg, Daam van Dijkweg, Rietveldseweg/Wethouder Schoutenweg, Laan naar Parijsch, Dieselweg, Rolweg en Beesdseweg en via de gemeentepagina in de Culemborgse Courant.

De Culemborgse Courant wordt (als het goed is) huis aan huis verspreid en goed gelezen.  Naast de berichtgeving hierin heeft er communicatie met direct belanghebbenden in en rond het plangebied plaatsgevonden via de Gebiedstafel en Nieuwsbrieven. Hiervoor kan je je opgeven via deze link. Via social media als LinkedIn en Twitter zijn er ook berichten verspreid en heeft de Energiewinkel haar deur (tijdelijk alleen op afspraak) altijd open staan.

De ondernemers op Pavijen zijn bij het begin van de Gebiedstafel in september 2019 betrokken via de Stichting Pavijen en de KCB.

Alle Culemborgse bedrijven zijn betrokken via de Stichting Pavijen en de KCB. Uitnodigingen voor informatieavonden zijn huis aan huis verspreid binnen het gebied dat begrensd wordt door de Parallelweg West, Zeedijk, Busterweg, Daam van Dijkweg, Rietveldseweg/Wethouder Schoutenweg, Laan naar Parijsch, Dieselweg, Rolweg en Beesdseweg.

De Gebiedstafel is in september 2019 opgericht mede op initiatief van omwonenden. Doel was en blijft om de stakeholders in het gebied structureel te betrekken bij het project van de ontwikkeling tot en met de exploitatie. Aanvullend is als doel gesteld te komen tot een Voorkeursalternatief. In de periode tot juni 2020 zijn de alternatieven besproken alsmede diverse varianten daarop. Sommige varianten zijn ook afgevallen omdat die voor de leden van gebiedstafel niet wenselijk waren. Naar aanleiding van de gesprekken in de gebiedstafel hebben we bijvoorbeeld de slagschaduw teruggebracht naar maximaal 30 minuten op gevoelige objecten. Uit de gesprekken in de gebiedstafel weten we ook welke opstelling meer hinder en welke opstelling waarschijnlijk minder hinder oplevert. In de keuze van het huidige voorstel hebben we daar weldegelijk rekening mee gehouden. Het is inderdaad helaas niet gelukt om tot een voorstel te komen voor een windpark waar alle stakeholders zich in konden vinden. In de toekomst zien wij onderwerpen die we graag verder invulling geven met alle stakeholders in het gebied. Zodra er bij de stakeholders draagvlak om verder te gaan met de Gebiedstafel zullen wij dit weer opstarten. Waarbij ook vertegenwoordigers van nieuwe stakeholders welkom zijn.

• Waarom zijn er geen bewoners vanuit de wijk Parijsch uitgenodigd voor de gebiedstafel? Ik verwacht hier heel veel overlast.
• Waarom is de wijk Parijsch niet actief betrokken bij de gebiedstafels?
• Hoorde ik u nu goed zeggen “omwonenden tot aan de Wethouder Schoutenweg” zijn betrokken? Arjen heeft het over omwonenden, hoeveel mensen zijn er geraadpleegd buiten de inwoners van t Veld?
• Hoe kun je spreken van participatie van de inwoners als zij niet worden gehoord/ niet eerder zijn gehoord? (En nee, dan bedoel ik niet de bewoners in t Veld, maar breder: de impact van dit park zal voor hoog zijn voor veel inwoners van vele wijken)
• Gebiedstafels hebben niet geleid tot goede burgerparticipatie, dat heeft de wethouder zelf aangegeven: Parijsch is onvoldoende gehoord. Nota bene de grootste groeiwijk. Hoe is dat mogelijk?
• Er is niet vooraf gezegd dat een wijkverenging als randvoorwaarden zou worden gehanteerd als criteria om een gesprekspartner te zijn. Waar komt dit vandaan? Staat niet in de windvisie, daar wordt gesproken over draagvlak.

We hebben aansluiting gezocht bij de wijkverenigingen die bij de gemeente of ELK Welzijn bekend waren. Tijdens de oproepen tot deelname aan de gebiedstafel tijdens de informatiebijeenkomsten in 2017, 2018 en 2019 hebben zich helaas geen bewoners uit Parijsch gemeld om actief hieraan deel te nemen.

Uitnodigingen voor informatieavonden zijn huis aan huis verspreid binnen het gebied dat begrensd wordt door de Parallelweg West, Zeedijk, Busterweg, Daam van Dijkweg, Rietveldseweg/Wethouder Schoutenweg, Laan naar Parijsch, Dieselweg, Rolweg en Beesdseweg en via de gemeentepagina in de Culemborgse Courant.

We willen graag verder gaan met de Gebiedstafel. Er is genoeg te bespreken de komende tijd. Als er zich een of andere vorm een groep van bewoners in Parijsch ontstaat, zijn vertegenwoordigers van die groep zeker welkom daarbij.

Het project voldoet aan de NWEA-gedragscode. Er is een participatieplan gemaakt.  Mocht je interesse hebben in het participatieplan, stuur dan een mail naar info@windwinningculemborg.nl

Participeren kan door betrokken te zijn bij het proces zoals via de Gebiedstafel, lid te worden van Vrijstad Windwinning en Betuwestroom af te nemen. Via de Algemene Leden Vergadering van Vrijstad Windwinning kan je meepraten en -beslissen over alle fasen van het project.

Het project is nog niet in de fase om mensen uit te nodigen financieel te participeren in het windpark. Dat kan pas als alle gegevens voor de business case alsmede het rendement bekend zijn. De actieve ledenwervingscampagne gaat dus nog starten. De huidige leden van coöperatie Vrijstad Windwinning zijn vooral mensen die het project een warm hart toedragen en betrokken willen zijn bij het project. Als je geïnteresseerd bent in financiële participatie, het project een warm hart toedraagt of betrokken wilt zijn bij het verder ontwikkelen van het project, meld je dan! (info@windwinningculemborg.nl) Als we kijken naar projecten in de regio, zoals Betuwe Wind, dan hebben we positieve verwachtingen. Bij Betuwewind is het vrij makkelijk gelukt om het benodigde eigen vermogen op te halen.

Ja, iedereen in Culemborg en omstreken kan lid worden van Vrijstad Windwinning.

De bedragen bij Eerlijk Delen hangen af van het aantal windmolens, de hoogte ervan en het aantal megawatt (opgesteld vermogen). Daarom worden de bedragen bekend als de vergunning is verleend en de windmolens zijn besteld. Het gaat nu om de manier waarop we de opbrengsten willen verdelen. Deze manier van verdelen is uniek in Nederland en op meerdere vlakken eerlijker verdeeld over de mensen die te maken krijgen met het effect van windmolens.

Participeren kan door betrokken te zijn bij het proces zoals de Gebiedstafel, lid te worden van Vrijstad Windwinning en Betuwestroom af te nemen. Via de Algemene Leden Vergadering van Vrijstad Windwinning kan je meepraten en -beslissen over alle fasen van het project. Lidmaatschap aan Vrijstad Windwinning hoeft dus niet alleen te gaan om investeren. Als lid volg je van dichtbij de ontwikkelingen en kun je aansturen op een zo eerlijk mogelijke verdeling van de eventuele meer opbrengsten voor de hele stad.

Het landelijk netwerk van netaansluitingen wordt door andere bedrijven dan energiebedrijven verzorgd. De Netbeheerder in Culemborg (Liander of Stedin) bepaalt de kosten van de netaansluiting. We verwachten dat die kosten te zijn er tijd hoger uitvallen dan in nu 2021

De financiële bijdrage aan het gebied is opgebouwd uit verschillende componenten. Sommige betreffen eenmalige bijdragen, andere een jaarlijkse gedurende vijftien jaar. De besteding van het bedrag is nog niet bepaald. Het idee is nu dat de Gebiedstafel daarbij een bepalende rol speelt.

50% participatie houdt in Culemborg in dat 50% van het eigendom in handen is van Vrijstad Windwinning (waar iedereen lid van kan worden). Over die 50% komt 100% van de inkomsten ten goede aan o.a. de investeerders in het project. Als er geld overblijft dan zal de ALV van de coöperatie beslissen wat er mee gebeurt.

Als er geen business case is (met andere woorden: het project is niet rendabel en kan de rente op de leningen niet terugbetalen) dan komt er geen project en logischerwijze geen winstuitkering.

Op het moment dat de vraag er ligt om financieel te investeren in het project zijn alle benodigde gegevens bekend en is ook het rendement duidelijk. Op dat moment is er een vergunning, is de SDE++ bekend en weten we welk type windmolen geplaatst wordt. Dan kunnen we berekenen hoeveel stroom wordt geproduceerd en zijn alle kosten bekend. Daaruit volgt dan het rendement.

Ook als ze nauwelijks winstgevend zijn dan leveren ze nog schone energie op en daarmee milieuwinst.

Het gesprek over aan wie precies een vergoeding wordt betaald in de toekomst is nog niet gevoerd. We willen dat doen in een vervolg van de Gebiedstafel. In elk geval spelen de gemeentelijke grenzen daarbij geen rol.

Het is mogelijk om de omwonenden op deze vlakken tegemoet te komen en is ook het onderwerp waarover is gesproken aan de Gebiedstafel. Alleen de wens om naar 42 dB Lden te gaan kunnen we niet realiseren. Ook het alternatief met 4 en met 5 turbines (bij de laagste variant) is niet haalbaar gebleken.

Leefbaarheid is een criterium en wordt door de gemeente meegewogen in haar belangenafweging om als lokale overheid energieneutraal te willen zijn.  De gemeenteraad zal zich daarover buigen.

De hinder voor inwoners van Parijsch is zeer beperkt. Er valt maximaal 30 minuten slagschaduw per jaar op gevoelige objecten als woningen en het geluid van de omliggende wegen zal naar verwachting sterker zijn dan van de windmolens die op zo’n 2 km van de wijk komen. Voor ons is het ook belangrijk dat we duurzame energie gaan opwekken in Culemborg. Zodat we in 2040 net zoveel energie opwekken als dat we als inwoners en bedrijven in Culemborg nodig hebben. De vraag is wat we er als stad voor over hebben om windmolens te plaatsen en op die manier een groot deel van de benodigde energie te verduurzamen en om de doelstellingen waaraan de gemeente en de Rijksoverheid zich heeft gecommitteerd te halen. Op lokaal niveau maakt de gemeenteraad rond de zomer de afweging.

Zodra de daartoe aangewezen instanties vaststellen dat er een direct verband is tussen (laagfrequent) geluid en gezondheid is het aan de Nederlandse overheid de huidige normen tegen deze bevindingen aan te houden en eventueel bij te stellen. Wij houden ons aan de normen die gelden bij verlening van de vergunning. Het RIVM en GGD zijn de organisaties die we nauw in de gaten houden op het gebied van geluid en gezondheid. Overigens is bij metingen bij hoge molens in Drenthe geen laagfrequente bromtoon aangetroffen.

Het controlerend orgaan is de Omgevingsdienst Rivierenland die naar aanleiding van een melding gaat handhaven. Die handhaving vindt plaats langs de wettelijke normen. Over de toegezegde maximaal 30 minuten die lokaal is afgesproken (die verder gaat dan de wettelijke normen) is er direct contact tussen de omwonenden en de initiatiefnemers. Zo hebben we de snelste manier om te weten waar het beter kan en vinden we zo snel mogelijk een oplossing.

Zowel Vrijstad Windwinning als Eneco streven ernaar om binnen de mogelijkheden de meest stille windmolens te plaatsen die haalbaar zijn.

De huidige windmolens zijn oude molens uit 2005. Windmolens uit die tijd maken relatief veel geluid. De technologie maakt grote stappen op dit gebied en de huidige molens zijn een stuk stiller. De verwachting is dat nieuwe turbines minder geluid maken dan de huidige. Bovendien gaan we kijken of we de drie oude molens weg kunnen laten halen. Zie ook het volgende plaatje (sheet 26 uit de presentatie van Marc Noël de Wild):

De windmolens draaien als er wind is en er geen of weinig slagschaduw voorkomt op gevoelige objecten zoals woningen. Lees hier meer over slagschaduw en geluid.

Als het duurzaamste alternatief het plan voor het windpark betreft dat de meeste Gigawatt uur (GWh) opwekt, dan is het Voorkeursalternatief het meest duurzame alternatief.

Waar mogelijk is afhankelijk van de technische mogelijkheden en de kosten daarvan.

Een lokale coöperatie is gewenst door de gemeenteraad vanuit hetzelfde doel als waarvoor de coöperatie Vrijstad Windwinning is opgericht: om de lokale energieopwekking en -levering zelf te organiseren en er op deze wijze zoveel mogelijk baat bij te hebben.

In de windvisie is uitgegaan van de windmolens die in 2017 leverbaar waren. In ons project vragen we vergunning aan voor windmolens die bij de bouw leverbaar zijn (2024-2025). In de tussenliggende 7 jaar gaat de ontwikkeling met sprongen vooruit. Arjen Schamhart en Marc Noël de Wild legden beiden het plan uit in hun presentatie.

en…
Waarom staan de financiële middelen voor windwinning boven de problemen die worden gecreëerd qua gezond en overlast? Geeft dit aan dat commercieel gedreven is?

Het eventuele ontwerp van het windpark is gestoeld op de energiebehoefte van Culemborg, de wens van de gemeente om in 2040 energieneutraal te zijn en de huidige regelgeving. Bij het ontwikkelen van windenergie hanteren wij ook maatschappelijke doelen. Bij de afweging tussen alternatieven noemen wij dat ‘de sociale component’. Een van de drie kaders waarbinnen wij keuzes maken voor windwinning. Of het project rendabel is vormt ook een afweging bij het besluit welke vorm het windpark gaat krijgen – we kunnen het park niet neerzetten als we de rente op de leningen ervoor niet kunnen betalen. Het laatste kader is de MER (voor de milieueffecten). Deze kaders vormen een samenhangend geheel.

Het voorkeursalternatief levert de meeste groene stroom op, geeft de minste hinder en levert de hoogste financiële bijdrage op voor het gebied. De gedachtegang van het project is om de opbrengst zo eerlijk mogelijk te verdelen over de mensen voor wie de windmolens impact hebben. Dus de meeste opbrengsten gaan naar de mensen in het plangebied, zo eerlijk mogelijk over ALLE mensen in het plangebied. De eventuele meeropbrengsten kunnen we nog op verschillende manieren laten terugvloeien naar de stad. Leden van coöperatie Vrijstad Windwinning kunnen voorstellen hoe we het beste alle Culemborgers laten profiteren, mocht er sprake zijn van meeropbrengsten. Het is goed om te weten dat de opbrengsten uit een windpark nog onzeker zijn en onder druk staan.

Deze vraag kan je het beste stellen aan de eigenaren van dit windproject (de Windcentrale). Zover wij weten kunnen de bestaande windmolens niet verhoogd worden binnen de bestaande vergunning. De afstand tussen de windmolens en de huizen is daarvoor te klein.

Er was draagvlak voor 3 tot 4 molens bij één stakeholder aan de Gebiedstafel met een aantal daarbij gestelde voorwaarden. Het ultieme doel van de leden van de Gebiedstafel was om te komen tot een plan met consensus waarin alle stakeholders zich kunnen vinden. Helaas is dit niet gelukt. Een windpark met 3 turbines of 4 onder stringente voorwaarden is niet haalbaar. Er is geen minimaal plan. We bekijken vanuit verschillende nuances naar het aantal, de hoogte en de opstelling van het windpark. Het plan is een overweging tussen energieopwekking, regelgeving, sociale component, business case en effect op het milieu.

Liever minder en hogere windmolens is zowel uit een motie van de gemeenteraad en de enquête naar voren gekomen als ook uit de gesprekken aan de Gebiedstafel. Er spelen nog meer ontwikkelingen een rol in de keuze voor wat hogere molens. In de presentatie van Marc Noël de Wild (sheet 26) kan je aflezen dat lagere windmolens bijvoorbeeld niet per definitie minder geluid maken. Het effect van slagschaduw is niet anders bij lage of hoge windmolens want maximaal 30 minuten per jaar geldt in beide gevallen voor gevoelige objecten zoals huizen. Ook de milieueffecten alsmede de energieopbrengst spelen een rol. Een hoge windmolen wekt meer dan het dubbele aantal Gigawatt uur (GWh) op ten opzichte van een kleine. Waardoor je minder molens nodig hebt om voldoende energie op te wekken die de inwoners en bedrijven in Culemborg nodig hebben in 2040. Tot slot blijkt uit het natuuronderzoek dat vogels makkelijker onder de wieken van hogere windturbines door vliegen.

Het is aan de gemeenteraad of er het bestemmingsplan wordt gewijzigd voor het windpark. Als de vergunning verleend is wordt het windpark gerealiseerd.

We hebben die variant onderzocht en die bleek én meer overlast te veroorzaken én minder stroom te produceren. De rapportage kan je lezen via https://windwinningculemborg.nl/wp-content/uploads/2020/04/Overzicht-Opstelling-N320B.pdf.

en…
Er zijn zoveel zienswijzen, de businesscase staat onder druk. Het is passen en meten en mitigeren. Volgens mij moet je de conclusie trekken dat het niet haalbaar is, eens?

Culemborg wil in 2040 net zoveel energie opwekken als haar inwoners en bedrijven gebruiken, zodat wij als gemeente een neutrale ‘footprint’ hebben. De gemeente wil dat ook met windenergie doen. Bij veel windparken is er weerstand en worden er zienswijzen ingediend. Hoewel de hoeveelheid niet alles zegt, het gaat zeker ook om de inhoud van de zienswijzen. Zo zijn er bijvoorbeeld veel zienswijzen ingediend die hetzelfde zijn. Naast de geluiden van degene die weerstand bieden, staan de geluiden van degene neutraal zijn en ook geluiden van voorstanders van dit plan. Dit alles wordt bij elkaar gebracht en door de gemeenteraad meegenomen als zij de verschillende belangen gaat afwegen. Wij hebben op basis van alle informatie die met ons is gedeeld, adviezen die zijn gegeven en aanpassingen in het plan die daarop zijn gemaakt het alternatief ingediend waarvan wij denken dat het de (duurzame) belangen van Culemborg het beste dient.

Windpark Avri kent maximaal 60 vogelslachtoffers  per jaar (3 windmolens). Windpark Deil is groter en daar worden maximaal 165 vogelslachtoffers per jaar geteld (11 windmolens).

Op basis van ervaringen met andere binnenlandse windparken zijn dat 15 vogels per windmolen per jaar, dus 90 per jaar voor een windpark van 6 windmolens.

Diersoorten die leven in de meest extreme omstandigheden zoals de Noord- of Zuidpool, op bergtoppen of Pacifische eilanden zijn als eerste het slachtoffer. Een recente studie geeft aan dat zomervogels ook eerder slachtoffer worden dan wintergasten. Wat dat betreft is het tegengaan van klimaatverandering een opgave voor iedereen op deze planeet.

Vogels zijn over het algemeen krachtig genoeg om door te vliegen. Voor vleermuizen geldt dat zij slachtoffer kunnen worden vanwege turbulentie. De invloed van turbulentie is onderzocht in de milieueffectrapportage en het natuuronderzoek en deze hebben geen effect op de ‘gunstige staat van instandhouding’ zoals dat heet.

Het klopt dat vleermuizen last kunnen hebben van turbulentie. Alle vormen van aanvaringsslachtoffers, zoals vogels en vleermuizen, zijn meegenomen in de berekeningen van het milieueffect. Daaruit blijkt dat het effect van de turbines op vleermuizen zeer beperkt is.

Dat klopt, maar dat volgt wel uit studies in Scandinavië met kleinere en daardoor sneller draaiende windmolens. Bij hogere molens vliegen meer vogels onder de wieken door en zijn de wieken beter zichtbaar doordat ze rustiger draaien. Een eerste studie naar het effect van een zwarte wiek in Nederland zal hopelijk binnenkort in Groningen starten. We zullen de resultaten daarvan volgen.

Het inundatiegebied is eigenlijk het enige gebied dat voor windwinning in aanmerking komt, waarbij het niet is gezegd dat wegen die nodig zijn voor onderhoud aan de turbines openbaar toegankelijk worden. Ook voor de hekken is een plan om deze aan het zicht te onttrekken. De afweging tussen de kernwaarden van het inundatiegebied en de doelen van de Windvisie zal in de gemeenteraad plaatsvinden.

Ja, wel op Culemborgs grondgebied. De voorkeurslocatie van de gemeente en de NVWC ligt langs de Diefdijk.

De natuur die verdwijnt voor de windmolens wordt gecompenseerd. Als het gaat om Gelders Natuurnetwerk betreft het een compensatie van 200%. Verdere natuurverbetering kan gefinancierd worden uit de bijdrage uit de opbrengsten van de windmolens aan het gebied.

Het kiezen van de beste plek voor het opwekken van duurzame energie doen we uiterst zorgvuldig. Zowel de belangen van de omgeving als de status van Werelderfgoed worden meegewogen.

Windmolens van deze schaal en maat zijn zichtbaar  in het landschap. Wel kan door op strategische plekken beplanting te positioneren het zicht op de windmolens worden verzacht. Bijvoorbeeld door het plaatsen van een laan of erfbeplanting vlakbij een woning vermindert  het zicht op een verder weg gelegen windmolen, zoals vanuit Culemborg de windmolens veelal wegvallen achter de bomen langs de N340.

Bij het plaatsen van windmolens wordt eerst naar de grote schaal gekeken. Bijvoorbeeld de locatie van de windmolens en de opstelling in een lijn of een vlak. Op het laagste detailniveau wordt ook gekeken naar de inpassing op het maaiveldniveau. Daar valt ook de concrete inrichting van de voet van de windmolen onder.

In de presentatie is aangegeven op welke wijze omgegaan kan worden met windmolens in het landschap en op welke manier dat zo veel mogelijk passend in het landschap kan. Dit is bijvoorbeeld gedaan door een lijn te kiezen die zoveel mogelijk evenwijdig aan de N320 loopt.

Het is mogelijk om uit de opbrengsten van de windmolens die gereserveerd worden voor het gebied beplanting te financieren. Dit kan aan de Gebiedstafel besproken worden.

…vanaf Schalkwijk, richting het silhouet van de oude binnenstad.
…vanuit verschillende punten in Parijsch
…met het 36 gradenuitzicht er uit met ook de windmolens van Houten, Vianen, Nieuwegein etc. in beeld vanuit de Goilberdingendijk?
…om de impact van het uitzicht op windmolens vanuit de appartementen in Parijsch, o.a. Vlinderzicht aan de Bergeend, in foto’s te vatten.
…vanuit de woonwijk Parijsch (bijv. vanuit een achtertuin) een visualisatie laten zien? Dat is het uitzicht voor ons als inwoners. Mooie beelden Tedde, dank daarvoor. 

Er zijn inmiddels extra gezichtspunten gemaakt die gepubliceerd worden op deze website en het filmpje is hier op YouTube te bekijken. De beelden die we nu gebruikt hebben zijn gemaakt op een hoogte van 2,5 meter.

De bestaande windmolens zijn meegenomen in de visualisaties maar die zijn niet vanuit alle gezichtspunten zichtbaar. In de animatie (op deze website) zijn er aantal zichtpunten waar de bestaande molens wel op staan. Daarmee kan een ieder de verhoudingen inschatten.

Voor de visualisatie is een masthoogte van 180 meter en een bladdiameter van 180 meter gebruikt, dus een tiphoogte van 270 meter. De beelden die we nu gebruikt hebben zijn gemaakt op een hoogte van 2,5 meter.

Alle informatie van deze avond, net als de animatie staan op deze website.