Wat betekent de uitspraak van de Raad van State voor het nieuwe windpark in Culemborg?

De Raad van State heeft op woensdag 30 juni een uitspraak gedaan die van belang is voor alle windparken in ontwikkeling in Nederland. Hieronder leggen we uit wat de Raad van State is, waarom die uitspraak zo belangrijk is en wat de invloed ervan kan zijn op het tweede windpark in Culemborg.

Wat is de Raad van State en waarom is die relevant?

Zoals de Hoge Raad de hoogste rechter is in het strafrecht, is de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (kortweg Raad van State of RvS genoemd) dat bij het bestuursrecht. Bestuursrecht is alle recht tussen en vanuit overheden, dus ook het recht rond bestemmingsplannen en omgevingsvergunningen. Voor bijvoorbeeld woonwijken, wegen en… windparken. Uitspraken die de RvS doet worden jurisprudentie genoemd. Met die jurisprudentie moeten gemeenten en provincies vervolgens rekening houden bij het vaststellen van bestemmingsplannen en vergunningen. Uitspraken van de RvS zijn daarom erg belangrijk voor ruimtelijke projecten, en dus ook voor het tweede windpark in Culemborg.

Waar gaat de uitspraak van de Raad van State over?

De RvS heeft uitspraak gedaan in een zaak rond een uitbreiding van Windpark Delfzijl Zuid. De zaak was aangespannen door Oldambt Windmolenvrij. Die organisatie stelde dat het bestemmingsplan en de vergunningen voor de uitbreiding van het windpark vernietigd moeten worden. Zij vindt dat omdat vorig jaar juni het Europese Hof van Justitie een uitspraak heeft gedaan die stelt dat voor de regels waaraan windparken in Vlaanderen zich  moeten houden (in Nederland is dat het Activiteitenbesluit) een milieueffectrapport (MER) moet worden geschreven. Dit is echter voor het Activiteitenbesluit nooit gebeurd. Daarom stelt de Raad van State dat gemeenten en provincies niet naar dat Activiteitenbesluit hadden mogen verwijzen in bestemmingsplannen en vergunningen. Omdat dit in Delfzijl wel gebeurd is moet de gemeente het bestemmingsplan en de provincie de omgevingsvergunning aanpassen. Ook moet het Rijk een MER gaan schrijven voor het Activiteitenbesluit. In dat MER moet het Rijk de milieueffecten van de windmolennormen in het Activiteitenbesluit onderzoeken en verder afwegen.

Wat betekent dit voor het nieuwe windpark in Culemborg?

De uitspraak kan twee zaken betekenen voor het nieuwe windpark in Culemborg:

1. De gemeente Culemborg (die gaat over het bestemmingsplan en over de omgevingsvergunning) wacht het MER af dat bij het Activiteitenbesluit moet komen. Als het Rijk dat MER af heeft dan is het Activiteitenbesluit weer rechtsgeldig en kan de gemeente daar weer normen uit halen voor het windpark. Het maken van zo’n MER duurt misschien wel anderhalf jaar en het MER leidt wellicht tot nieuwe inzichten, waarop het Rijk het Activiteitenbesluit wellicht wil aanpassen, wat ook tijd kost. Mocht de gemeente Culemborg daarop willen wachten dan zou dat tot besluitvorming tussen eind 2022 en midden 2023 kunnen leiden.
2. De gemeente Culemborg kan er ook voor kiezen om eigen normen te hanteren voor het windpark. Die normen moet de gemeente dan, volgens de uitspraak, baseren op een andere onderbouwing dan het Activiteitenbesluit. Die andere onderbouwing kan bijvoorbeeld het MER van het project zelf zijn. In de vergunning zal de gemeente dan niet verwijzen naar de normen uit het Activiteitenbesluit, maar naar vergunningvoorschriften of regels in het bestemmingsplan die ze zelf opstelt. Ook die vergunningvoorschriften of regels zijn dan rechtsgeldig en afdwingbaar door de gemeente. Deze werkwijze kan vertraging opleveren, omdat de gemeente zelf nieuwe normen moet opstellen.

Wij zullen in gesprek gaan met de gemeente en bespreken wat de uitspraak verder voor het nieuwe windpark betekent.